جنگ اوکراین، دو سال بعد؛ چگونه ورق جنگ به نفع روس‌ها برگشت؟

به گزارش اکوایران، در طول جنگ در اوکراین، کیف و مسکو تلاش کرده‌اند کارایی نظامی خود را بیاموزند و بهبود بخشند. در مراحل اولیه حمله، اوکراین دست برتر داشت. کیف با توسل به تسلیحات غربی، با انگیزه تهدید وجودی ناشی از حمله روسیه، و آمادگی کامل برای مقابله با حمله، توانست راه‌های جدیدی را برای نبرد در زمان بسیار کوتاهی تعریف کند. در مقابل، روسیه دست و پا زد: یک خرس بزرگ، متکبر که بیش از حد به یک پیروزی سریع اطمینان داشت. شوک نهادی ناشی از عدم موفقیت روسیه، به نوبه خود، توانایی این کشور در سازگاری را کاهش داد.

چرا روسیه دست بالا دارد

به نوشته فارن‌افرز، اما پس از دو سال جنگ، نبرد دو کشور در یک شرایط قرار دارند. اوکراین هنوز فرهنگ نظامی نوآورانه و از پایین به بالا دارد که به آن اجازه می دهد تا به سرعت از فناوری ها و تاکتیک های جدید در میدان جنگ رونمایی کند. از سوی دیگر، روسیه به دلیل عدم تمایل به گزارش شکست و فلسفه فرماندهی متمرکزتر، در یادگیری از پایین به بالا کندتر است. با این حال، وقتی روسیه بالاخره چیزی یاد می‌گیرد، می‌تواند آن را در سراسر ارتش و از طریق صنایع دفاعی بزرگ خود نظام‌بندی کند.این تفاوت‌ها در شیوه‌های نوآوری دو دولت منعکس می‌شود. اوکراین در سازگاری تاکتیکی بهتر عمل می کند. روسیه در انطباق استراتژیک، یا یادگیری و سازگاری که بر سیاستگذاری ملی و نظامی تأثیر می گذارد، مانند نحوه استفاده دولت ها از منابع خود، برتر است. هر دو شکل انطباق مهم هستند. اما این نوع دوم است که برای پیروزی در جنگ‌ها بسیار مهم است.

به نوشته اقتصادنیوز، هر چه این جنگ بیشتر طول بکشد، روسیه در یادگیری، تطبیق و ایجاد یک نیروی جنگی موثرتر و مدرن بهتر عمل خواهد کرد. مسکو ایده های جدید را از میدان جنگ جذب خواهد کرد و تاکتیک های خود را بر اساس آن تغییر خواهد داد. انطباق استراتژیک این کشور به آن کمک کرد تا ضد حمله اوکراین را دفع کند و در چند ماه گذشته به نیروهای روسیه یاری رسانده تا قلمروهای بیشتری را از کیف بگیرند. در نهایت، اگر برتری روسیه در انطباق استراتژیک بدون واکنش مناسب غرب ادامه یابد، بدترین اتفاقی که می تواند در این جنگ رخ دهد، بن بست نیست. شکست اوکراین است.به نوشته فارن افرز، روسیه ساختار فرماندهی و کنترل خود را تطبیق داد. در آوریل 2022، این کشور یک فرمانده منصوب کرد تا بر حمله  تمام عیار خود نظارت کند و سیستم ناکارآمد و شکسته‌ای را که مسکو از طریق آن جنگ را تا آن مرحله پیش برده بود، کنار بگذارد. نتیجه تلاش یکپارچه‌تر بود، تلاشی که حمله روسیه را از لشکرکشی‌های متعدد جداگانه و ناهماهنگ در شمال، شرق و جنوب کشور به رویکردی هماهنگ‌تر تغییر داد.

وقتی محاسبات تغییر کرد

روسیه همچنین نحوه انجام نبردهای را نیز تغییر داد. در اوایل جنگ، روسیه از تسلیحات ترکیبی، واحدهای زمینی به اندازه یک گردان استفاده کرد که اغلب به اندازه کافی قوی نبودند و ظرفیت محدودی برای ادغام عملیات هوایی و زمینی و انجام عملیات تسلیحات ترکیبی زمینی داشتند. اما در طول 12 ماه گذشته، روس‌ها از چنین گردان‌هایی دور شدند. آنها اکنون در حال ادغام نیروهای نخبه و نیروهای متعارف هستند – و این ترکیب را با آنچه که بسیاری از اوکراینی‌ها آن را “طوفان گوشت” می‌خوانند، تقویت می شود.برخی از این نوآوری‌های تاکتیکی ناشی از ضرورت نظامی بوده است، از جمله کمبود زمانی که روسیه برای آموزش نیروهای بسیج شده در سطوح بالایی از مهارت داشت. اما برخی از آن توسط دستورالعمل های استراتژیک از بالا به پایین اطلاع رسانی شده است.

نیروهای روسی در زمینه دفاعی نیز سازگار شده اند. مسکو پس از تقویت مواضع خود در اوایل جنگ – و تقویت مواضعش در برابر حملات اوکراینی – خطوط دفاعی عمیقی را در جنوب در اواخر سال 2022 و اوایل سال 2023 ایجاد کرد. پس اوکراینی ها در نیمه دوم سال 2023 با دشمنی روبرو شدند که بسیار متفاوت از دشمنی بود که در سال 2022 با آن روبرو بودند. برای غلبه بر این دشمن تکامل یافته، اوکراین مجبور شد تاکتیک ها، فناوری و عملیات خود را تا حدی تغییر دهد. برخی از نیروها به لهستان و سایر کشورهای اروپایی برای آموزش تسلیحات ترکیبی اضافی قبل از شروع حمله متقابل اعزام شدند. اما تلاش‌های کیف همچنان برای بازپس‌گیری بیشتر جنوب ناکافی بود.

جنگ مدرن بدون استقرار تعداد زیادی هواپیمای بدون سرنشین در حین مقابله فعالانه با پهپادهای دشمن غیرممکن است. استفاده روسیه از پهپادها – در هماهنگی با خطوط دفاعی، مقادیر زیادی توپخانه، هلیکوپترهای تهاجمی، مهمات پرسه‌زن و سیستم‌های شناسایی و نظارت پاسخگوتر – دلیلی کلیدی برای ضدحمله نافرجام اوکراین در سال 2023 بود. و همانطور که روسیه بیشتر یاد می گیرد و به افزایش تولید پهپاد خود ادامه می دهد، مزیت بیشتری به دست خواهد آورد.هواپیماهای بدون سرنشین تنها سلاحی نیستند که روسیه فیلمنامه را با آن تغییر داده است. اوکراین اولین پذیرنده سلاح‌های دقیق یا سلاح‌هایی بود که از جی پی اس یا سایر سیستم‌های هدایت برای حمله به اهداف با دقت بیشتری نسبت به سیستم‌های قدیمی‌تر استفاده کرد. با توجه به اختلاف توپخانه و مهمات در آغاز جنگ، اوکراین نمی توانست هزینه هدر دادن راکت و گلوله را بپردازد. اما مسکو از آن زمان آموخته تا اثر سلاح های دقیق را کاهش دهد. این کار را با پراکندگی بهتر نیروهای رزمی، توپخانه و تدارکات خود انجام داده است.

به نظر می رسد که جنگ الکترونیکی که به طور سنتی نقطه قوت روس ها بود، در روزهای اولیه حمله نقشی جزئی داشت. ارتش روسیه با صنعت دفاعی استراتژیک خود برای توسعه و استقرار انواع سیستم های جنگ الکترونیک جدید و تکامل یافته مبتنی بر خودرو و پرسنل همکاری کرده است. این ارتباطات جبهه اوکراینی ها را برای شکستن انسجام واحدها و کاهش توانایی این کشور برای انجام حملات مختل می کند. جنگ الکترونیک همچنین ارتباط بین پهپادها و اپراتورهای آنها را قطع می‌کند، به روسیه کمک می‌کند تا ایستگاه‌های اپراتور هواپیماهای بدون سرنشین را پیدا کند، تعیین دقیق مقر روسیه را برای اوکراین دشوار می‌کند، و مهمتر از همه، کارایی تسلیحات دقیق اوکراینی (از جمله توپخانه با تحرک بالا) را مختل یا کاهش می‌دهد. اگرچه اوکراین و شرکایش سخت تلاش کرده‌اند تا به این روند ادامه دهند، اما همچنان از قابلیت‌های جنگ الکترونیک روسیه عقب‌تر هستند، نکته‌ای که والری زالوژنی، فرمانده کل اوکراین در اواخر سال 2023 به آن اشاره کرد.

شاید گویاترین حوزه ای که روسیه در آن انطباق یافته و مزیت استراتژیک پیدا کرده، مجموعه دفاعی-صنعتی اش باشد. بسیج نسبی این کشور در سپتامبر 2022 و سایر ابتکارات دولتی به طور چشمگیری تولید نظامی را افزایش داده است. مسکو تسلیحات بیشتری را از طریق کمک های کره شمالی به دست آورده و با افزایش تجارت با چین، ساخت تسلیحات پیشرفته خود را تقویت کرده است – که به روسیه اجازه می دهد فناوری های دوگانه ای را که دیگر نمی تواند از غرب خریداری کند، به دست آورد. در نتیجه، روسیه اکنون سلاح و مهمات بسیار بیشتری نسبت به اوکراین دارد.